Schody są integralnym elementem każdego domu lub budynku, zarówno pod względem funkcjonalnym, jak i estetycznym. W tym artykule przedstawimy rodzaje schodów oraz zalety i wady materiałów wykorzystywanych do budowy schodów.
Schody konstrukcja budowlana do komunikacji pieszej wznoszona w celu pokonania różnicy poziomów w budynku lub w przestrzeni zewnętrznej.
Schody wewnętrzne montowane są w wydzielonym pomieszczeniu nazywanym klatką schodową.
I. Budowa schodów
Elementy schodów:
Stopnie
Podstawowym elementem schodów są stopnie.
Stopnica (podnóżek) to płaszczyzna pozioma stopnia, natomiast płaszczyzna pionowa to podstopnica (przednóżek).
Zestawy stopni tworzą bieg schodów.
Spoczniki
Spoczniki to podesty, w które wyposażone są schody składające się z kilku biegów. Wyróżniamy spoczniki piętrowe i międzypiętrowe.
Balustrada
Balustrada to element bezpieczeństwa zabezpieczający przed spadnięciem ze schodów i ułatwiająca poruszanie się po schodach.
Dusza
Wolna przestrzeń między biegami schodów to dusza.
II Funkcje schodów
Schody pełnią 2 podstawowe funkcje:
- użytkową - umożliwiają pokonywanie różnicy poziomów,
- dekoracyjną - odpowiednio zaprojektowane schody wewnętrzne są elementem podkreślającym styl wnętrza.
III. Klasyfikacja schodów
Ze względu na przeznaczenie, wyróżniamy schody:
- główne,
- gospodarcze,
- piwniczne,
- strychowe,
- pożarowe,
- towarowe.
Schody ze względu na usytuowanie możemy podzielić na:
- zewnętrze,
- wewnętrzne,
- terenowe.
Biorąc pod uwagę kształt i położenie biegów wyróżniamy:
- schody jednobiegowe proste,
- schody dwubiegowe,
- schody trójbiegowe,
- schody kręte,
- schody zabiegowe,
- schody wachlarzowe.
Ze względu na materiał, z którego wykonane są schody oraz odporność na działanie ognia możemy dokonać podziału na:
- schody ogniotrwałe (niepalne) : stalowe, żelbetowe, kamienne,
- schody nieogniotrwałe (palne): drewniane.
Mając na uwadze konstrukcję, schody możemy podzielić na:
- płytowe,
- belkowe,
- belkowo-płytowe.
IV. Podstawy projektowania i wymiarowania schodów.
Prawidłowe zaprojektowanie schodów to podstawa wykonania schodów, które spełnią zarówno funkcję użytkową i dekoracyjną, a jednocześnie będą bezpieczne i zgodne z normami budowlanymi.
Podstawowe warunki techniczne wykonania schodów zostały określone w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z 12.04.2012. Rozporządzenie "W sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie " określa wymiary i normy będące podstawą projektowania schodów.
Minimalne szerokości użytkowe biegów i spoczników oraz maksymalne wysokości schodów różnią się w zależności od miejsca montażu i przeznaczenia.
Szerokość użytkowa biegu to odległość pomiędzy wewnętrzną krawędzią poręczy balustrady, a wykończoną powierzchnią ściany klatki schodowej.
Dla budynków mieszkalnych stosuje się następujące wymiary:
- budynki jednorodzinne, zagrodowe oraz mieszkania dwupoziomowe - minimalna szerokość biegu i spocznika wynosi 0.8 m, a maksymalna wysokość stopni 19 cm.
- w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych - szerokości biegu powinna wynosić min 1.2 m, a spocznika 1.5 m, natomiast maksymalna wysokość stopnia 17,5 cm,
- schody do piwnic, pomieszczeń technicznych, poddaszy nieużytkowych - min. szerokość biegu i spocznika 0.8 m, a wysokość stopnia - maksymalnie 20 cm.
Rozporządzenie określa również liczbę stopni w jednym biegu. Dla schodów wewnętrznych minimalna ilość stopni to 3 a maksymalnie 17. Maksymalna ilość stopni różni się ze względu na przeznaczenie budynku.
Poza minimalnymi szerokościami biegu schodów i spocznika oraz ilością stopni bardzo ważnym elementem projektu schodów jest ich nachylenie.
Ze względu na nachylenie wyróżniamy następujące rodzaje schodów:
- pochylnie - 3,5-14 st.
- schody terenowe - 18 st.
- schody w budynkach - 32 st.
- schody przemysłowe - 45 st.
- schody drabiniaste - 60-65 st.
- drabiny 75-90 st.
V. Etapy projektowania schodów
- ustalenie układu biegów w rzucie poziomym oraz różnicy poziomów,
- obliczenie ilości stopni, wysokości stopni, liczby biegów na podstawie warunków technicznych i obowiązujących przepisów,
- obliczenie szerokość stopni uwzględniając zależność pomiędzy wysokością i szerokością stopnia, a długością kroku,
- obliczenie długości i szerokości całkowitej biegu, spoczników oraz wymiarów klatki schodowej.
VI. Wady i zalety
Jak nadmieniliśmy w klasyfikacji powyżej, podstawowymi materiałami używanymi do budowy schodów są żelbeton, stal, drewno i kamień.
Schody żelbetowe.
Niewątpliwą zaletą schodów wykonanych z żelbetonu jest trwałość i ognioodporność. Aby wykonać schody żelbetowe, należy wykonać deskowanie, zbrojenie, a następnie ułożyć mieszankę betonową, którą należy zagęścić. Proces technologiczny powoduje, że wykonanie schodów żelbetowych wymaga dużych nakładów pracy i materiału, a w związku z tym wysokie koszty wykonania i długi czas realizacji.
Schody drewniane
Wykonanie schodów na konstrukcji drewnianej zajmuje zdecydowanie mniej czasu niż w przypadku schodów żelbetowych. Jednak drewno jest mało odporne na zmiany temperatury i wilgotności. W związku z tym, z czasem schody drewniane zaczynają skrzypieć. Ze względu na przepisy przeciwpożarowe schody drewniane mogą być stosowane w budynkach mieszkalnych do dwóch kondygnacji.
Powszechnie wiadomo, że wyrąb drzew na całym świecie jest jednym z kluczowych czynników przyczyniających się do globalnego ocieplenia i upadku naszego środowiska naturalnego. Duże drewniane schody wymagają ogromnych ilości świeżej tarcicy, pochodzącej wyłącznie z wycinki drzew.
Schody stalowe
W poprzednim wieku schody wykonane ze stali były montowane najczęściej w budynkach przemysłowych i pomieszczeniach gospodarczych. Jednak wraz ze wzrostem popularności stylu industrialnego w przestrzeniach mieszkalnych schody ze stali z powodzeniem zastąpiły schody drewniane i żelbetowe.
Stal kojarzy się zazwyczaj z nowoczesnymi, wyrafinowanymi zastosowaniami w budownictwie mieszkaniowym, doskonale komponuje się ze szkłem, ale także z drewnem i innymi materiałami, co sprawia, że schody stalowo-drewniane to jeden z najczęściej spotykanych schodów w nowoczesnych wnętrzach.
Stal jest również niezwykle elastycznym materiałem o imponującym stosunku wytrzymałości do wagi, co oznacza, że dzięki stali można zrealizować niemal każdą wizję nowoczesnych schodów. Niepowtarzalny wygląd surowej lub malowanej proszkowo stali sprawia, że minimalistyczne schody stalowe staną się unikalnym elementem przestrzeni.
Jak na materiał tak korzystny pod względem konstrukcyjnym i projektowym, stal jest wciąż stosunkowo tania. Biorąc pod uwagę jej trwałość, wszechstronność, wytrzymałość i estetykę, stal jest jednym z najbardziej ekonomicznych materiałów budowlanych dostępnych na rynku. Dzięki temu schody ze stali są optymalnym rozwiązaniem zarówno do przestrzeni mieszkalnych, jak i komercyjnych.
Wszystkie posty z kategorii "Schody"
